Dál lea oktasaš bargu jođus mii galgá váldit sealvái movt dálkkádatrievdadeamit váikkuhit boazodoalu. Sii geat barget dainna leat SMHI, Stockholmma universiteahtta, Julevu universiteahtta ja máŋga čearut.

SMHI čalmmustahttá erret eará daid váttisvuođaid mat šaddet go dálveguohtun hedjona njážuid geažil, arvi billista maid guohtuma ja geassebáhkat huššadit bohccuid.

”Sáhttá stivret ovdáneami”

Erik Kjellström, dálkedutkan professor SMHI:s oaidna dárbbu guorahallat maid dálkkádatváikkuhusaid dahket boazodollui, dat lea boađus dan ruoná nuppástusa bahkadasas.

-Dálkkádaga dilit addet sevdnjes gova boahtteáiggis. Dálkkádatrievdadeapmi lea stuoris ja jođán – muhto olmmoš sáhttá veháš stivret dan ovdáneami ja gávdnojit máŋga vejolaš dilit, son dadjá ja joatka:

–Bahkadas lea dan ruoná nuppástusas: mii sáhttá váikkuhit boazodoalu negatiivvalaččaid ja sáhttá maid váikkuhit ollát iežáládje. Lea váttis gávdnat dássedeattu – muhto dehálaš gávdnat dan. Jos eat sáhte dahkat maidege nuoskkideapmai ja jođánis dálkkádatrievdadeapmai, de leat váttes bohtosat ja váivves boahtteáigi.

”Galgá joatkit njeallje jagi vel”

Dálkkádatrievdadeapmi ii leat dat áidná mii váikkuha boazodoalu.

Gunhild Ninis Rosqvist, geográfiija professor Stockholmma universiteahtas, guovdilastá sisabahkkemiid Sámis dán prošeavttas.

-Kumulatiiva váikkuhusat mineralaroggamis, fápmobuvttadat ja meahcceávkkástallan leat guhká gáržudan guohtuneatnamiid. Dálkkádatnuppástusa dihte min dárbbašit fossilakeahttes fámu ja dan dihte bohtet váikkuhusat lassanit, son dadjá.

Prošeakta lea bisttán jagi ja galgá joatkit vel njeallje jagi. Čakčat sii almmuhit ođđa bohtosiid.

-Lea dehálaš čohkket máhtuid no oažžut buorebut ipmárdusa movt boazodoallu galgá heivet iežas, dadjá Kjellström.